User Tools
Công hay còn gọi cuông, nộc dung, khổng tước[2][3] (danh pháp khoa học: Pavo muticus) là một loài chim thuộc họ Trĩ được Linnaeus mô tả khoa học lần đầu năm 1766. Chim công sinh sống ở rừng nhiệt đới Đông Nam Á và phía nam Trung Quốc.[4]. Nó có mối quan hệ gần gũi với Pavo cristatus ở lục địa Ấn Độ. Công đã từng phân bố rộng rãi ở Đông Nam Á từ phía đông và đông bắc Ấn Độ, Bắc Myanma và miền nam Trung Quốc, mở rộng thông qua Lào, và Thái Lan vào Việt Nam, Campuchia, bán đảo Mã Lai và các đảo Java. Loài này được tìm thấy trong một loạt các môi trường sống bao gồm cả rừng nguyên sinh và thứ cấp, cả hai vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, cũng như thường xanh và rụng lá. Họ cũng có thể được tìm thấy trong các khu vực có cây tre, đồng cỏ, thảo nguyên, cây bụi và cạnh đất nông nghiệp.
Hình dạng[sửa | sửa mã nguồn]
- Con đực: Bộ lông có màu lục óng ánh, đuôi rất dài, có màu lục ánh đồng, mỗi lông ở mút có sao màu lục xanh, đỏ đồng, vàng, nâu. Mào dài, hẹp thẳng đứng, phần mặt của nó có màu vàng và xanh, khi nó múa đuôi xòe ra hình nan quạt để thu hút chim cái.
Công đang xòe lông tại một vườn hoa ở Hà Nội
Mỗi lông bao đuôi có 1 đồng tiền gồm các hình tròn đồng tâm có 4 màu sắc
- Con cái: Gần giống con đực nhưng không có mào đầu, không có lông trang hoàng. Lông đuôi con cái thường ngắn và có viền nâu. Mắt nâu thẫm, mỏ xám sừng, chân xám.
Loài công có 3 phân loài khác nhau[5], nhưng một số nhà nhân giống công lại cho rằng công có thể có nhiều phân loài hơn[6][7].
- Pavo muticus imperator: Công Đông Dương
- Pavo muticus spificer: Công Miến Điện
- Pavo muticus muticus: Công Java
Một con công đực đang "ve vãn" công mái
Màn biểu diễn của công đực
Lúc bình thường, đuôi công trải dài trên đất và cản trở chuyển động của công
Lông đuôi công đực
Công trắng ở vườn Castle của Pardubice
Trong dân gian, có nhiều câu nói về công, xem công như là đại diện cho cái gì cao quý:
- Con công ăn lẫn với gà
- Rồng kia, rắn nọ, coi đà sao nên
Về hình ảnh con công xòe đuôi xòe cánh, ca dao có câu:
- Tập tầm vông
- Con công hay múa
- Nó múa làm sao
- Nó rụt cổ vào
- Nó xoè cánh ra...
Về tiếng kêu của con công, vì nó giống với từ "tố hộ", nên trong dân gian có khá nhiều câu ca dao nói về đặc điểm này:
- Con công tố hộ trên rừng
- Đã có con chị, thì đừng con em
- Lòng yêu vô giá quá chừng
- Con công tố hộ trên rừng mặc công
hay
- Con công tố hộ trên rừng
- Mẹ ơi lạy mẹ xin đừng bỏ con
Tục ngữ cũng có câu "nem công chả phượng" để tả những món ăn đắt tiền, quý hiếm.
 |
Wikimedia Commons có thư viện hình ảnh và phương tiện truyền tải về Công (chim) |
